Page 172 - XX LAT KLUBU ROTARY LUBLIN - CENTRUM

członków Kadry stanowili harcerze. W każdej z męskich szkół średnich utworzono kom-
panię, liczącą po ok. 150 uczniów. Lubelski batalion Kadry Szkolnej obejmował 4 kompa-
nie: I w „Szkole Lubelskiej" (wraz z plutonem ze Szkoły Rzemieślniczej), II w Gimnazjum

im. Staszica, III w Szkole Handlowej i IV w Szkole Realnej im. J. Zamoyskiego.
W Chełmie 3 maja 1918 r. odbyła się ogólnopolska manifestacja przeciwko decyzjom
brzeskim. Wzięły w niej udział licznie przybyłe drużyny harcerskie, m.in. z Lublina
i Zamościa.
W połowie października 1918 r. przez Lubelszczyznę przetoczyła się fala manifestacji
antyokupacyjnych, zwiastujących koniec władzy austro-węgierskiego zaborcy. Zarówno do
manifestacji, jak do przygotowań mających na celu przejęcie władzy, angażowano młodzież
harcerską z POW, Kadry Szkolnej, czy też harcerzy pozostających poza tymi organizacjami.

2 listopada austro-węgierska armia okupacyjna, podstawa okupacyjnej władzy (General-
nego Gubernatorstwa w Lublinie) - jako realna siła wojskowa - przestała istnieć. W wielu
kronikach i zapiskach odnotowywano przypadki symbolicznego rozbrajania żołnierzy przez
małych chłopców w harcerskich mundurkach.
W Warszawie, po wycofaniu się Niemców, w parę dni utworzono Batalion Harcerski
pod dowództwem por. Tadeusza Młodkowskiego. Tadeusz Młodkowski - instruktor har-
cerski z Puław oraz Stanisław Rudnicki stanęli w listopadzie 1918 r. na czele Wydziału Woj-
skowego Naczelnego Inspektoratu Harcerskiego, powołanego w celu udzielenia pomocy
POW w oczyszczaniu Kongresówki z Niemców, co miało - w zamyśle członków władz
harcerskich - otworzyć drogę do bliskiego wybuchu powstania w Wielkopolsce.

Udział w skautingu i harcerstwa zarówno ukształtował ową wiarę w spełnienie marzeń
o Niepodległej, jak przede wszystkim przygotował znaczną część lubelskiej młodzieży do
działania na rzecz odzyskania niepodległości, a kiedy to nastąpiło - do pracy we własnym,
wymarzonym, ale i wywalczonym państwie. Pokolenie pierwszych lubelskich skautów, które
miało szczęście w listopadzie 1918 r. doczekać się spełnienia swych oczekiwań, jeszcze nie
raz musiało przechodzić dramatyczny sprawdzian wierności ideałom i zasadom swej har-
cerskiej młodości: w wojnie bolszewickiej 1920 r., w II wojnie światowej i w latach 1944-90
- w nie w pełni suwerennej Polsce.

W kampanii litewsko-białoruskiej w 1919 r. brały udział dwie kompanie harcerskie na-
leżące do 2. Dywizji Legionów.
W lipcu 1920 r. lubelski harcerski Batalion Wartowniczy liczył 370 chłopców. 31 wrze-
śnia Batalion przeformowano na tzw. Lubelską Kompanię Harcerską (111 harcerzy) i skie-
rowano ją do 2. Dywizji Legionów stacjonującej w Zamościu. Równocześnie wszystkie har-
cerki w Lublinie, Zamościu, Chełmie zorganizowane zostały w „Pogotowie Harcerskie”
pod komendą druhny Zofii Estrajcherówny. Ogółem liczba harcerzy, którzy w całej Polsce
zgłosili się do służby ochotniczej w l. 1919-20 wyniosła ok. 6 tysięcy. Główna ich część
została wcielona do 201., 205., i 236. ochotniczych pp. Stan osobowy tych formacji w dużej
liczbie składał się z harcerzy (a w 201. pp. niemal wyłącznie!). W wojnie bolszewickiej 1920

r. nie było praktycznie oddziału, który by nie posiadał w swoim szeregu żołnierzy, wyróż-
niających się krzyżem harcerskim na mundurze, na co zezwalał specjalny rozkaz Naczelnego

171